O Adamie Gorczyńskim opowiadała dr Edyta Gracz-Chmura
Kim był Adam Gorczyński? Spotkanie autorskie z dr Edytą Gracz-Chmurą z Uniwersytetu Jagiellońskiego miało na celu przybliżenie zapomnianej postaci, a wielce zasłużonej dla Małej Ojczyzny i Galicji. Adam Gorczyński (1805-1876) był: prozaikiem, poetą, dramatopisarzem, tłumaczem literatury, malarzem, społecznikiem, ziemianinem. Urodził się w Tarnowie, ale całe dorosłe życie związał z gminą Brzeźnicą i podkrakowskimi okolicami. Przyjął pseudonim literacki – Jadam z Zatora – przez co podkreślał swój związek z tymi ziemiami. Mieszkał początkowo w dworze w Nowych Dworach, a później w Brzeźnicy. Odbył studia filozoficzne we Lwowie, studiował administrację w Wiedniu, zgłębił malarskie tajniki sztuki.
Gawęda szlachecka była jego główną domeną twórczości. Malarski sposób prezentacji tła wydarzeń wyróżnia go wśród innych romantyków. W tekstach odnajdujemy odwołania, m.in. do słowiańskiej przeszłości, powieści grozy, historii narodowej, wiary katolickiej, kultu tradycji, obyczajów ludowych, zasad moralnych.
Razem z księdzem Wacławem Wąsikowskim współredagował „Tygodnik Wiejski” – wydawany w Wadowicach – który w przystępnej formie miał nieść oświatę, popularyzować regionalizm i krzewić poczucie tożsamości narodowej.
Jako ziemianin i katolik był kolatorem - opiekunem kościoła w Marcyporębie. To dzięki jego staraniom i funduszom powstała szkoła w Brzeźnicy. Należy do współzałożycieli szkoły rolniczej w Czernichowie - pierwszej takiej w Polsce. To on zabiegał i razem z innymi powołał do życia Towarzystwo Leśne w Galicji, które miało na celu objąć ochroną polskie lasy. Popularyzował sztukę, organizował wystawy i otaczał opieką młodych malarzy. Był inicjatorem powstania Towarzystwa Sztuk Pięknych w Krakowie. Odnawiał zabytki w tym przydrożne kapliczki. Prowadził prace konserwatorskie w okręgu wadowickim, zatorskim i bocheńskim. Pozostawił wiele obrazów w tym pejzaży tatrzańskich, ruin zamków i widoków miast galicyjskich.
Te i inne wątki z życia i twórczości Adama Gorczyńskiego przedstawiła w swoim wykładzie dr Edyta Gracz-Chmura w dniu 20 maja 2014 r. W spotkaniu udział wzięli: Bogusław Antos – Wójt Gminy Brzeźnica, Katarzyna Solarska – Przewodnicząca Gminy Brzeźnica, Krystyna Korus – dyrektor Szkoły Podstawowej w Marcyporębie wraz z nauczycieli oraz przedstawicielami grona rodziców i uczniów, nauczyciele i uczniowie Gimnazjum w Brzeźnicy, mieszkańcy gminy Brzeźnica.
Było to pierwsze spotkanie autorskie w Spichlerzu Książki. Serdecznie dziękujemy dr Edycie Gracz-Chmura, autorce książki pt. „Literatura romantyczna w Krakowie (1827-1863): zarys monograficzny” oraz wszystkim, którzy wzięli udział w tej niecodziennej lekcji języka polskiego i historii. Jak podkreślała pani doktor polski romantyzm tworzyli nie tylko wieszcze narodowi znani nam z podręczników szkolnych, ale całe grono pisarzy, takich jak Adam Gorczyński z Brzeźnicy. Zachęcamy do przeczytania jego tekstów, można je znaleźć w internecie.
