70-ta rocznica walk ze stycznia 1945 r.

W styczniu 2015 r. mija 70-ta rocznica walki frontu II wojny światowej na obszarze gminy Brzeźnica. Według świadków historii największa linia ognia przetoczyła się w dniach 24 na 25 stycznia 1945 r. Wtedy to żołnierze rosyjscy starli się z wojskami niemieckimi. Wykorzystana została wówczas linia okopów i schronów wojennych przebiegająca od Wisły przez Kossową aż po Trawną Górę w Marcyporębie. W działaniach wojennych śmierć ponieśli żołnierze, ale były też ofiary wśród ludności cywilnej. W Marcyporębie zginął Władysław Orzechowski wraz z 9-letnim synem Bronisławem oraz Warszawianka, która znalazła tam schronienie po Powstawaniu Warszawskim.

 Dzisiaj o wojnie i tragedii ludzkich losów, której doświadczali mieszkańcy przypominają niemieckie schrony wojenne w Kossowej. Fortyfikacje te potocznie zwane bunkrami zostały przygotowane do zwiedzania w ramach projektu zrealizowanego przez Wójta Gminy Brzeźnica Bogusława Antosa. Trzeba dodać, że zarówno do budowy bunkrów jak i całej linii okopów - rowów strzelniczych Niemcy przymuszali i wykorzystywali okoliczną ludność. Polecamy do lektury folder: „Wojenne lata w gminie Brzeźnica: II wojna światowa” i inną literaturę.

Styczeń to także rocznica ważnej bitwy jaka rozegrała się w dniu 21 stycznia 1945 r. w pobliskich Przytkowicach – gmina Kalwaria Zebrzydowska. Wspomnienia tamtych dni są zawarte m.in. w książce „Fatum czy błogosławieństwo: biografia rodziny” autorstwa Stefana Morka. Na skutek ostrzału artyleryjskiego w Przytkowicach ucierpiała bardzo rodzina Morków. Jak czytamy w publikacji „…w bitwie poległo około stu żołnierzy rosyjskich, zaś niemieckich około dwudziestu”. Ofiary grzebano w zbiorowych mogiłach. Po wojnie ciała żołnierzy rosyjskich ekshumowano i przeniesiono na cmentarz wojskowy do Wadowic.

Historyczna rocznica stycznia 1945 r. została przypominana w Spichlerzu Książki w Brzeźnicy w dniach 20-21 stycznia 2015 r. podczas warsztatów edukacji regionalnej dla gimnazjalistów z Gimnazjum w Brzeźnicy. Dziękujemy wychowawczyniom pani Elżbiecie Nastałek i pani Edycie Kłeczek oraz gimnazjalistom za udział.

Wiesława Jarguz

Kossowa, schron R668

Kossowa, schron R67

Kossowa, schron R58c

Źródło: Stefan Morek, Fatum czy błogosławieństwo: biografia rodziny, Kraków, 2014