Kazimierz Kwiatek porucznik niezłomny

Przywracamy pamięć żołnierza niezłomnego, a wyklętego przez reżim komunistyczny. Był nim rodak z gminy Brzeźnica – porucznik Kazimierz Kwiatek (1912-1974). Publikacja biografii nawiązuje do II Krakowskich Zaduszek za Żołnierzy Wyklętych - Niezłomnych, które odbyły się w Krakowie w niedzielę
22 listopada 2015 r.

Fot. W.J.

ŻOŁNIERZ NIEZŁOMNY -
PORUCZNIK KAZIMIERZ KWIATEK

Kazimierz Kwiatek (1912-1974)

KWIATEK Kazimierz Wincenty (1912-1974)  – pseudonimy: „Kazek”, „Pożóg”, „Kwiatkowski”. Urodził się 17 lipca 1912 r. w Nowych Dworach, poczta Brzeźnica, parafia Marcyporęba, powiat wadowicki. Był najstarszym z sześciorga dzieci Franciszka i Katarzyny Kwiatków. Położną przy narodzinach była Franciszka Lach z Brzeźnicy. 

Ojciec Franciszek Kwiatek (1886 -1946) był żołnierzem 56 Pułku Piechoty Armii Ausrto-Wegier, III Batalion Wadowice (niem. Galizisches Infanterieregiment Nr 56). Żołnierze tego pułku brali udział w walkach z Rosjanami w Galicji, m.in.:  grudzień 1914 r. okolice Bochni,  styczeń 1915 r. okolice Przysłupia,  luty 1915 r. okolice Szymbarku, maj 1915 r. okolice Przysłupia i wsi Świecany. Franciszek Kwiatek trafił do niewoli jako jeniec Rosji carskiej. W 1917 r. przysłał pocztówkę z rosyjskiego obozu - Gubernia Permska nad rzeką Kamą, wschodnia część gór Uralu. Szczęśliwie udało mu się powrócić do Polski. Pracował jako zarządca i gospodarz w majątku dworskim rodziny Krauze w Nowych Dworach.

Matka Katarzyna Kwiatek (1890-1946) z domu Mularczyk z przysiółka Podlesie w Nowych Dworach. Zajmowała się wychowaniem dzieci i pomagała mężowi w gospodarstwie dworskim.

Dom Kwiatków w Nowych Dworach, lata międzywojenne.

Kazimierz Kwiatek otrzymał 21 lipca 1912 r. sakrament chrztu świętego w kościele parafialnym pw. św. Marcina w Marcyporębie z rąk wikariusza ks. Edwarda Wrężlewicza.  Rodzicami chrzestnymi byli Wiktoria Waga – sąsiadka z Brzeźnicy i Wincenty Gnojek z Nowych Dworów przysiółek Owsianka.

W wieku 6 lat rozpoczął edukację w jednoklasowej Szkole Ludowej w Brzeźnicy w dniu 1 września 1918 r. na podstawie egzaminu wstępnego. Naukę w Brzeźnicy zakończył w 1925 r. w szkole dwuklasowej. To znaczy, że szkoła posiadała już wtedy dwie sale, w których uczyły się dzieci z siedmiu klas. (Na marginesie warto wyjaśnić, że Szkoły Ludowe były 4-klasowe, tzn. nauka trwała 4 lata, taki stan obowiązywał  do 1921 r. Następnie reforma szkolna z 1922 r. zmieniła je na Szkoły Powszechne 7-klasowe). Dalsza edukacja Kazimierza przebiegała w kierunku ogrodnictwa. W latach 1929-1932 był uczniem Państwowej Szkoły Ogrodniczej Męskiej w Tarnowie - Gumniskach. Zaraz po jej ukończeniu w tym samym roku zatrudnił się w Państwowym Instytucie Naukowym Ogrodnictwa Wiejskiego w Puławach, a dokładnie w Zakładzie Hodowli Drzew, Krzewów Owocowych i Wierzby Koszykarskiej w Pożogu. Pracował jako instruktor ogrodnictwa, prowadził szkolenia dla praktykantów. W czasie wojny "Pożóg" to jeden z pseudonimów jakiego używał. 

Do wojska został powołany 1 września 1932 r. – strzelec z cenzusem; absolwent Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 28 Dywizji Piechoty (w czynnych dywizjach) przy 15 Pułku Piechoty „Wilków” w Dęblinie.
Dalszy przebieg służby wojskowej:
- 30 października 1932 r. złożył przysięgę wojskową w jednostce wojskowej w Dęblinie;
- 1 kwietnia 1933 r. starszy saper z cenzusem, rozkazem Batalionu 5 Baonu Saperów – Kraków – Dąbie 13;
- 18 września 1933 r. kapral z cenzusem, rozkazem Batalionu 2 Baonu Saperów Kaniowskich Puławy;
- 1 marca 1934 r. plutonowy z cenzusem, rozkazem Batalionu 2 Baonu Saperów Kaniowskich Puławy;
- 24 lipca 1939 r. sierżant z cenzusem, rozkazem Batalionu 2 Baonu Saperów Kaniowskich Puławy.

W okresie od 15 marca 1937 r. do 5 lutego 1939 r. powtórnie pracował w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Był przydzielony do gospodarstwa szkółkarskiego w Pożogu. Odszedł stamtąd na własną prośbę.

Brał udział w kampanii wrześniowej podczas II wojny światowej
w 1939  r. Walczył jako sierżant-podchorąży-saper  2 Baonu Saperów Kaniowskich Puławy w wojnie obronnej Warszawy 
w 1939 r. W dniu 17 września 1939 r. został kontuzjowany w Sochaczewie podczas walk z Niemcami.  

Po powrocie w rodzinne strony pod koniec 1939 r. wstępuje w konspiracyjne szeregi i podejmuje pracę w Spółce Rolnej - Spółdzielni w Wadowicach – Laudwirtschaftliebe Verein, będącej w zarządzie okupanta niemieckiego. Mając wykształcenie ogrodnicze został skierowany jako agronom dyplomowany do utworzonej w grudniu 1939 r. filii pod nazwą Spółka Rolna Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa Filia w Kalwarii Zebrzydowskiej, zlokalizowanej w posiadłości dworskiej w Brodach. Jej organizację powierzono Józefowi Śliwie rodem z Paszkówki, który był tam kierownikiem. 

Kazimierz Kwiatek (stoi drugi z lewej) z rodzicami, rodzeństwem i kapelanem AK ks. Józefem Szczurzydło, Nowe Dwory, lata II wojny światowej

W 1943 r. ukończył Szkołę Podchorążych Armii Krajowej przy 3 Pułku Strzelców Podhalańskich Grupy Śląski Cieszyński.  W dniu 11 listopada 1943 r. został podporucznikiem - rozkazem specjalnym dowódcy Grupy Armii Krajowej „Śląsk Cieszyński”. Przybrał pseudonim „Kazek” i działał m.in. w wywiadzie 3 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej, był oficerem w dyspozycji dowódcy pułku płk. Franciszka Faixa – „Turni”, „Limanowskiego”, „Bystrzańskiego”. W dniu 1 stycznia 1945 r. został porucznikiem - rozkazem specjalnym dowódcy Grupy Armii Krajowej „Śląsk Cieszyński”.

Dowódca płk Franciszek Faix wśród żołnierzy (w środku, siódmy z lewej strony).

Odznaczenia nadane Kazimierzowi Kwiatkowi:
- Krzyż Walecznych,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Odznaka pułkowa 2 Baonu Saperów Kaniowskich,
- Srebrna odznaka Brygady Świętokrzyskiej nr 3566.

II wojna światowa nie zakończyła walki o wolność i niepodległość Polski. Zaraz po wyzwoleniu z okupacji niemieckiej Kazimierz Kwiatek był poszukiwany przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego  (PUBP) w Wadowicach. Uciekł w ostatniej chwili, kiedy ubecy byli już pod domem rodzinnym Kwiatków w Nowych Dworach. Funkcjonariusze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Wadowicach przez lata prowadzili działania zmierzające do ustalenia jego pobytu. Wielokrotnie nachodzili i przeprowadzali rewizje w domu rodzinnym, gdzie mieszkała Zofia Wasik z rodziną - siostra Kazimierza. 

Rok 1945 r. zapoczątkował odyseję Kazimierza Kwiatka - żołnierza niezłomnego. Tajnymi kanałami przedostał się przez Cieszyn do Czechosłowacji, a stamtąd do Niemiec Zachodnich. Dotarł do alianckiej strefy okupacyjnej Amerykanów. Przyprowadził z Polski na teren Niemiec brygadę, gdyż działał w Brygadach Świętokrzyskich, gdzie używał pseudonimów: „Pożóg”, „Kwiatkowski”.

Od 6 lutego 1946 r. został przydzielony do Polskiej Kompanii Wartowniczej 4000 w Kitzinger obręb Norymberga jako dowódca plutonu w stopniu podporucznika. Następnie był w Polskiej Kompanii Wartowniczej 4250 w Giessen obręb Frankfurt nad Menem.

Kazimierz Kwiatek pełnił służbę żołnierską w Polskich  Kompaniach Wartowniczych w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech. Był w szeregach alianckiego dowództwa 192 Labor Suervision Center Apo 124 US Army.

Z Niemiec wyemigrował do Kanady – stan Quebec koło Montrealu, a stamtąd po krótkim czasie do USA – stan Illinois koło Chicago. Tam ułożył sobie życie prywatne, żeniąc się z Jadwigą Maziliauskas z pochodzenia Litwinką. Razem prowadzili restaurację. Byli bezdzietnym małżeństwem. Na przestrzeni lat przeprowadzali się w różne strony USA, m.in. mieszkali w stanach: Floryda, Teksas, Kalifornia. Ostatnim miejscem było Vista w powiecie San Diego w stanie Kalifornia. Tam z żoną  Jadwigą, aż do jej śmierci w 1972 r., prowadzili farmę orzeszków Macademia pod adresem: 1041 Ormsby Street, Vista, California 92083, USA. Ogrodnicza pasja  Kazimierza  znalazła spełnienie także za oceanem. Prowadził plantację, którą założył długo przed nim w XIX w. amerykański generał wojny secesyjnej. Drzewa orzeszków liczyły sobie około 80 lat i były młode, zważywszy na fakt, że żywotność ich sięga kilkuset lat.

Na przełomie sierpnia i września 1973 r. Kazimierz Kwiatek przyjechał na krótko do Ojczyzny. Odwiedził rodzinne strony w ukochanej Polsce. Spotkał się z rodziną po 28 latach rozłąki. Zapewne wróciły wspomnienia, kiedy to musiał uciekać przed ubekami, którzy chcieli go aresztować za przynależność do Armii Krajowej. Pozostał wierny tylko Polsce. Były to pierwsze i zarazem ostatnie odwiedziny w Ojczyźnie żołnierza wyklętego, ale niezłomnego.

Kazimierz Kwiatek zmarł 10 kwietnia 1974 r. o godz. 2.55 w szpitalu „TRI-City” w Vista, powiat San Diego, stan Kalifornia, USA. Prochy jego spoczywają na cmentarzu Eternal Hills Memorial Park 1999 El Camino Real Oceanside, California w USA, a na cmentarzu parafialnym w Brzeźnicy znajduje się tablica nagrobna przypominająca o tym niezłomnym synu Ziemi Wadowickiej.

Grób Kazimierza Kwiatka i jego żony Joanny na cmentarzu w USA. Na płycie widnieje błędna data urodzin Kazimierza zamiast 1917 r. powinien być 1912 r.

Opracowanie Andrzej Wasik, siostrzeniec Kazimierza Kwiatka

Nowe Dwory, dnia 20 marca 2015 r. 

Bibliografia:
- Akta - teczka Kazimierza Kwiatka w IPN Oddział Kraków - kwerenda archiwalna

- Arkusze ocen: Kazimierz Kwiatek, lata: 1929/30; 1930/31; 1932/33, Państwowa Szkoła Ogrodnicza Męska w Tarnowie - Gumniskach. (Archiwum szkolne)

- Jarguz Wiesława, Armia Krajowa: fakty odkryte po latach, „Taka Malownicza Gmina” 2013 nr 4, s. 11

- Katalog klasyfikacyjny Szkoły jednoklasowej w Brzeźnicy rok szkolny 1918/19 (Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Oświęcimiu)

- Katalog klasowy wraz z wykazem klasyfikacyjnym Szkoły Powszechnej w Brzeźnicy, z lat: 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/241924/25 (Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Oświęcimiu)

- Rozkazy dzienne Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych – I Grupy Kompanii Wartowniczych 1946, oprac. i wstęp Czesław Brzoza, Kraków 2003, s. 63

- Szkutnik Robert, Opaski przygotowywane dla żołnierzy Armii Krajowej znaleziono za kominem, „Gazeta Krakowska”- „Tygodnik Małopolski „Nad Sołą i Skawą”, 2015 nr 236, s. 7

- Świadectwo nr 402/39, Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Zakład Hodowli Drzew i Krzewów, 8 lutego 1939 r.
 
- Testimonium Ortus et Baptismi Casimirius Vincentius Kwiatek, parafia Marcyporęba 

- Wojenne lata w gminie Brzeźnica: II wojna światowa, red. Wiesława Jarguz, Brzeźnica 2013, s. 9-10

- Zeszyt ewidencyjny: Kwiatek „Kwiatkowski” Kazimierz Wincenty, Dowództwo Brygady Świętokrzyskiej, (druk w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej)

- Nota biograficzna oficera na stronie: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego 

- Armia Krajowa w gminie Brzeźnica